Jabaliyadagi falastinliklar o'z uylariga qaytishni boshladilar, ammo ularni vayronalar kutayotgan narsa edi. Falastinliklar o‘t ochishni to‘xtatish kelishuvini nishonlash uchun G‘azo ko‘chalariga chiqdi. Ammo hamma uyga qaytganida, quvonch vayronagarchilik bilan almashtirildi. Bu haqda BBC muxbiri yozmoqda.
Jabaliya shahri G'azo shimolidagi eng katta qochqinlar lageridir. Aholi tomonidan tarqatilgan surat va videolarda butun mahallalar vayronalarga aylangani aks etgan.
Jabaliya shahrining al-Faluja mahallasiga qaytib kelgan Dua al-Xolidiy BBC Newsga shunday dedi:
“Ikki qizim bilan tirik qoldim. Biz ular bilan birga uy vayronalari ostidan chiqdik. Erim, qaynonam va qaynonamning jasadlari 9 oktyabrdan beri shu vayronalar ostida yotibdi”.
Ikki farzandning 28 yoshli onasi davom etdi:
«Men ularning jasadlarini ko'rishni va ularga munosib dafn qilishni xohlayman.»
Bir paytlar 250 000 dan ortiq falastinliklarga boshpana bergan Jabaliya lageri urush yillarida Isroilning eng shafqatsiz va keng ko‘lamli harbiy amaliyotlari o‘tkaziladigan joyga aylandi. HAMAS tomonidan boshqariladigan Sogʻliqni saqlash vazirligi maʼlumotlariga koʻra, hududda 4000 ga yaqin falastinlik halok boʻlgan.
Oila og'ir yo'qotishlarga duchor bo'lmoqda
Jabaliyaga qaytganlardan biri Falastinni xalqaro miqyosda himoya qiluvchi professional og'ir atletikachi Husayn Avdadir.
U Ugazodan qaytish safarini yozib oldi. Urush boshida oilasining 10 nafar a’zosidan ayrildi.
“Bugungi eng yaxshisi, 100 kundan so‘ng men oilam qabristoniga borib, ular uchun duo qilishga muvaffaq bo‘ldim”, dedi u.
Shuningdek, u o‘zining uch qavatli uyi va o‘ziga tegishli bo‘lgan sport klubi vayron bo‘lgani aks etgan video bilan bo‘lishdi.
“Bu yerda yuragimga eng yaqin odamlarim – ukalarim, farzandlarim va tirikchiligimni yo‘qotdim. Urush bizdagi barcha go‘zal narsalarni o‘ldirdi”, — dedi u videoda.
Janubdagi Xon Yunis shahrida qurollangan XAMAS jangarilari ko‘chalarda kutib olindi. Reuters xabariga ko‘ra, ular shaharni aylanib chiqishgan. Ularning kiyimida politsiya xodimlari ham ko‘rindi.
40 yoshli falastinlik qochqin Ahmad Abu Ayham shaharni «dahshatli» deb ta'rifladi. Shahar eng vayron bo'lgan hududlardan biri sifatida qayd etilgan. U aytdi:
“Biz og'riqdamiz, juda qayg'ulimiz. Bir-birimizni quchoqlab yig‘lash vaqti keldi”.
G‘azo janubidagi, Misr chegarasi yaqinidagi Rafah shahriga ham aholi ketmoqda.
Muhammad Sulaymon BBC Arabning G‘azo dasturiga shunday dedi:
“Otashkesim haqida eshitganimizdan keyin biz Xudoga shukronalar aytamiz va quvonamiz. Inshoolloh hammasi joyida bo'lib Rafahga qaytamiz. Ko‘chirilganlarning hammasi uylariga eson-omon qaytadilar”.
Isroilning G‘azo janubida harbiy amaliyoti boshlanishi arafasida evakuatsiya bo‘yicha buyruq chiqarilganidan so‘ng, aholi shaharni tark etishga majbur bo‘ldi.
Rafahda Falastinning «Al-Ayyam» gazetasi muxbiri Muhammad al-Jamol o'zining yo'qotishlarini esladi:
“Uy vayron bo'ldi, hamma narsa vayronaga aylandi. Anjir daraxti va tovuqxonaning birga meva yeyishi endi o‘tmishda qoldi”.
Zaif konsensus
Uning zaifligi kelishuvning dastlabki soatlaridayoq yaqqol namoyon bo'ldi. Uch soatlik kechikishdan so‘ng kuchga kirgan o‘t ochishni to‘xtatish vaqtida Isroilning “terror nishonlari”ga uyushtirgan havo hujumlarida 19 nafar falastinlik halok bo‘ldi.
G‘azodan garovga olingan uch nafar isroillik ayol tushdan keyin qaytarildi. Bu o‘t ochishni to‘xtatishning birinchi bosqichi bo‘lib, 33 mahbusning ozod etilishi kutilmoqda.
Ammo G'azodagi odamlar kelishuv yana barbod bo'lishidan xavotirda.